Καπάλας ή Κάπαλος ή Κάπελας ή Κασάλας Αντώνιος (1850-1926)

Γεννήθηκε στην Καΐτσα (Μακρυρράχη) Ταμασίου – της σημερινής Φθιώτιδας – το έτος 1850. Ο οικισμός αυτοδιοικητικώς ανήκε τότε στην Καρδίτσα. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συμμετείχε στη θεσσαλική επανάσταση του 1878 υπό τις διαταγές του σωματάρχη Δημήτριου Τερτίπη και πολέμησε στην σκληρή μάχη στην Πετρομαγούλα.

Στις 14 Φεβρουαρίου του 1883, το Ιατροσυνέδριο συζήτησε την επιστημονική διαφορά απόψεων μεταξύ του Καπάλου και του ιατρού Ξ. Τσαμαγκίδη. Η διαφορά φαίνεται ότι αφορούσε τους οικισμούς της Καρδίτσας Θραψίμι, Παλιούρι και Άγιος Ιωάννης. Οι αρχές Τρικάλων και Καρδίτσας ενδιαφέροντο για τη συχνότητα εμφανίσεως της νόσου «σπυρόκωλον» μεταξύ των κατοίκων των περιοχών αυτών. Έτσι, αρχικά εστάλη από τον νομάρχη Τρικάλων ο ιατρός Κασάλας (ή Κάπαλος) για να εξετάσει κατοίκους στους οικισμούς της Καρδίτσας Θραψίμι, Παλιούρι και Άγιος Ιωάννης. Ο Κασάλας συνέταξε σχετική έκθεση, στην οποία ανέφερε ότι διέγνωσε δύο μόνον νοσούντες, έναν στο Παλιούρι και έναν στον Άγιο Ιωάννη. Τον Νοέμβριο του 1882 εστάλη για τον ίδιο λόγο στην περιοχή από τον Έπαρχο ο γιατρός Ξ. Τσαμαγκίδης. Ο τελευταίος περιέγραψε εντελώς διαφορετική κατάσταση, δηλώνοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του Θραψιμίου και της Πάπας (Μεσοχώρι Φθιώτιδας), της Γιαννιτσούς, καθώς και όλος ο πληθυσμός του Αγίου Ιωάννη έπασχαν από τη νόσο. Ανέφερε επίσης ότι και στα υπόλοιπα χωριά της Ρεντίνας η πλειονότητα των κατοίκων παρουσιάζει «σπυρόκωλον», ενώ και σε πολλά άλλα μέρη του θεσσαλικού κάμπου το νόσημα ταλαιπωρεί τον πληθυσμό. Το Ιατροσυνέδριο θεώρησε ότι αυτή η μεγάλη διαφορά της απόψεως των δύο γιατρών οφειλόταν πιθανώς στη διάγνωση «σπυροκώλου» από τον Τσαμαγκίδη και σε ασθενείς που φέρουν άλλα εξανθήματα, έκζεμα ή λύκο. Το όργανο απεφάνθη ότι, με τα ανωτέρω δεδομένα, δεν δύναται να αποφασίσει επί του παρόντος για τη διάδοση της νόσου στις προαναφερθείσες περιοχές και αναβάλλει να εκφέρει γνώμη μέχρι να διοριστεί εκεί επαρχιακός γιατρός.

Σε κείμενο της εκδόσεως “Θεσσαλικά Χρονικά” του 1935 αναγράφεται ότι ο Αντώνιος Καπάλας  εξάσκησε το ιατρικό επάγγελμα με μεγάλη επιτυχία. Ο αδελφός του Γεώργιος Καπάλας διετέλεσε δήμαρχος Ταμασίου. Εκλέχτηκε βουλευτής της ευρείας περιφέρειας Τρικάλων στις βουλευτικές εκλογές του 1910. Απεβίωσε το έτος 1926.

Βιβλιογραφία

Αντωνίου Α. Αντώνη, Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Νεότερης Θεσσαλικής Ιστορίας, Αθήνα Μεταίχμιο 2018, σ. 213.

Δεσιμόνα Α. Νικόλαου, Η άσκηση της ιατρικής και οι γιατροί στο Θεσσαλικό χώρο (1881-1940), διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Σχολή Επιστημών Υγείας. Τμήμα Ιατρικής, Λάρισα 2017, σ.189.