Μελά-Κατσίγρα Άννα – Λάρισα (;) / Βόλος – Μαιευτήρας

Εξέχουσα Προσωπικότητα

Υπήρξε γιατρός Μαιευτήρας. Γεννήθηκε στη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας – που σήμερα ανήκει στη Βουλγαρία ως Πλόβντιβ – το έτος 1877. Σπούδασε την ιατρική επιστήμη στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εν συνεχεία μετεκπαιδευτηκε στο Παρίσι. Για την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, επέστρεψε στην Ελλάδα. Εργάστηκε στην Αθήνα και πιθανώς και στη Λάρισα. Αναφέρεται επίσης ότι υπηρέτησε και ως Σχολίατρος στην πόλη του Βόλου. Την τελευταία πληροφορία επιβεβαιώνουν και τα “Θεσσαλικά Χρονικά” του 1965, τα οποία σημειώνουν ως την πρώτη διορισθείσα Σχολίατρο στον Βόλο, το έτος 1914. Είναι το έτος που αρχίζει να λειτουργεί στη Θεσσαλία η Σχολιατρική υπηρεσία. Τα “Θεσσαλικά Χρονικά” την χαρακτηρίζουν μάλιστα ως γιατρό και λογοτέχνιδα.

Μετά τον διορισμό της  στον Βόλο, ακολούθησαν αντίστοιχοι διορισμοί Σχολιάτρων και στις άλλες θεσσαλικές πόλεις, ήτοι τη Λάρισα, τα Τρίκαλα, την Καρδίτσα και την Ελασσόνα.

Υπήρξε η πρώτη σύζυγος του γνωστού λογοτέχνη, θεατρικού συγγραφέα, δημοσιογράφου και μετέπειτα Ακαδημαϊκού Σπύρου Μελά, εξ ου και το ομώνυμο επίθετό της. Παντρεύτηκαν το έτος 1908. Αναφέρεται ότι, όταν έγινε ο γάμος τους, η γιατρός «ήταν πιο γνωστή στους κύκλους των διανοούμενων» σε σχέση με τον σύζυγό της. Ο ίδιος ο Σπύρος Μελάς, σε επιστολή του προς τον Κ. Χατζόπουλο, στις 29 Νοεμβρίου του 1909, αναφέρει για τη σύζυγό του και τη βοήθεια που του προσέφερε στη γνωριμία του με έργα της γαλλικής και γερμανικής δραματουργίας: «Ο ουρανός μού στειλε τη γυναίκα μου. Μ’ ασφάλισε άσυλο, πρώτα, με βοήθησε, ύστερα, γιατί ξέρει δύο γλώσσες. Μου [μαθαίνει;] Γαλλικά, μου μεταφράζει από τα Γερμανικά. Μέσα σ’ ένα χρόνο και κάποιους μήνες, ύστερα από την πρώτη σας κριτική για μένα, έμπαινα στον ίσιο δρόμο, με τη βοήθεια της γυναίκας μου». Έχει γραφεί ότι η πρώτη του σύζυγος και γιατρός ήταν και η πνευματική του καθοδηγήτρια. Ήταν επίσης ο άνθρωπος που τον στήριξε και οικονομικά και ηθικά. Ο έγγαμος βίος τους όμως ήταν σχετικά βραχύς και διήρκεσε μέχρι το έτος 1914. Τότε άρχισε η γιατρός να χρησιμοποιεί πάλι το πατρικό της επίθετο.

Ιδιαιτέρως αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι η γιατρός εκλέχθηκε και χρημάτισε Υφηγήτρια Μαιευτικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η εκλογή της έλαβε χώρα στις  28 Απριλίου του 1911. Στο Β’ Ελληνικό Συνέδριο κατά της φυματίωσης του Βόλου (Μάιος 1912), όπως γράφει ο Καθηγητής Γεώργιος Αντωνακόπουλος, η πρώτη εισήγηση εκφωνήθηκε από την γιατρό με θέμα “Τίς ἡ δρᾶσις τῆς γυναικός εἰς τόν κατά τῆς φυματίωσης ἀγῶνα”. Ο Αντωνακόπουλος τη χαρακτηρίζει ως «μια από τις πρώτες και πλέον δραστήριες ελληνίδες ιατρούς». Στον κατάλογο των συμμετεχόντων και συμμετεχουσών στο Β΄ Ελληνικό Συνέδριο έχει τον αύξοντα αριθμό 120.

Ως τόπος εργασίας της τότε αναφέρεται η Αθήνα. Αναγράφεται και η ιατρική της ιδιότητα, χωρίς να σημειώνεται και η ειδικότητά της. Υπάρχουν δημοσιεύματα στο λαρισινό τύπο της εποχής που αφορούν την ιατρική της δραστηριότητα. Από αυτά υπάρχει η πιθανολόγηση ότι εργάστηκε και στη Λάρισα. Σε δημοσίευμα του 1919 που αναδημοσιεύεται από τον Γ. Ζιαζιά διαβάζουμε τις εξής ευχαριστίες προς τη γιατρό: «Δημοσία εὐγνωμοσύνη πρός τήν διακεκριμένην μαιευτῆρα κ. Ἄνναν Κατσίγρα ἐκφράζω, σώσασαν τήν ἐκ δυστοκίας παθοῦσαν σύζυγό μου, κατόπιν ἐπιτυχοῦς ἐγχειρήσεως. Π. Γκαβάνος ἐκ Νέων Καρυῶν (7-8-1919)». Η γιατρός έγραψε και δημοσίευσε πολλά βιβλία ιατρικού περιεχομένου και κυρίως εκλαϊκευμένα βιβλία οδηγιών υγιεινής και σεξουαλικής διαπαιδαγωγήσεως, όπως “Ἑλληνικά προϊόντα και ἑλληνικός τρόπος διατροφῆς” (Αθήναι 1940), “Παρατεταμένα νιάτα”, “Γενετήσια ἀγωγή γιά τό κορίτσι”, “Γενετήσια ἀγωγή γιά τό ἀγόρι”, “Ἔρως-Γάμος”, “Φυσιοθεραπεία”, “Γενετησία ἀγωγή γιά τούς ἀρραβωνιασμένους”, “Τό ἀνώτερο κορίτσι”  , “Τροφή και Ζωή – Τόμος Α΄”, “Τροφή και Ζωή – Τόμος Β΄”  και “Ὁ ἰατρός τῆς οἰκογένειας” (Αθήναι 1933). Παραλλήλως δημοσίευσε πολλά άρθρα της, με σχετικό προς τα ανωτέρω περιεχόμενο, στον περιοδικό και τον ημερήσιο τύπο. Ο θάνατος την βρήκε το έτος 1962, στην Αθήνα, στην ηλικία των 85 ετών . Ήταν αδελφή του πατέρα του μεγάλου χειρουργού και συλλέκτη της Λάρισας Γεωργίου Ι. Κατσίγρα.